Pheng Visotharamuny: December 2017

Friday, December 29, 2017

បណ្តាំម្តាយមីង

បណ្តាំម្តាយមីង
~~~~~~
១- ក្មួយប្រុសត្រូវចាំ បណ្តាំអី
ត្រវខំរកស៊ី បើចង់មាន
ចង់មានចំណេះ ត្រូវខំរៀន
វិជ្ជាជាស្ពាន យោងជីវិត ។
២- ក្មួយកុំរលឹក រឿងសោកសៅ
ពាក្យមីងប្រដៅ ក្មួយត្រូវគិត
រឿងដែលកន្លង ច្រើនមិនតិច
នេះរឿងជីវិត ជាធម្មតា ។
៣- ក្មួយត្រូវខំរៀន កុំគិតច្រើន
យកភាពចម្រើន ឲ្យអាត្មា
ខាំមាត់តស៊ូ ណា៎ក្មួយណា៎
មីងសង្ឃឹមថា ក្មួយជោគជ័យ ។
៤- ក្មួយមានវាសនា ក្បែរបណ្ឌិត
ក្មួយត្រូវរិះគិត ពិតលកលៃ
ត្រាប់តាមបណ្ឌិត ឲ្យជោគជ័យ
ជីវិតមានន័យ ថ្លៃឧត្តម ។
៥- បើក្មួយប្រឹងប្រែង តស៊ូរៀន
អនាគតមាន ល្អសក្តិសម
ក្មួយចំណេះទាប ត្រូវសន្សំ
វិជ្ជាឧត្តម បន្ថែមទៀត ។
៦- មីងមានប៉ុណ្ណឹង សម្រាប់ក្មួយ
ក្មួយប្រឹងប្រែងជួយ ខ្លួនចម្បង
ច្នៃខ្លួនជាពេជ្រ សង្គមផង
ជីវិតក្មួយប៉ង នឹងសម្រេច ។
==================
ថ្ងៃ១៥ កើត ពេញបូរមីណ៍ ខែ ភទ្របុត្រ ឆ្នាំរការ សប្តិស័ក
ព.ស. ២៥៦១ ត្រូវនិងថ្ងៃ អង្គារ ទី ០៥ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ
២០១៧ នៅគេហដ្ឋាន ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង របស់មីង
ដោយការសន្តោសពីម្តាយមីង : ផេង ស៊ីវលី ( ស្រី )

រូបមន្តជីវិត

រូបមន្តជីវិត
------------------------
ល្ងង់+ឧស្សាហ៍ = នឿយហត់
ល្ងង់+លោភលន់ = រងគ្រោះ
ល្ងង់ + ខ្ជិល= ក្រលំបាកតោកយ៉ាក
ល្ងង់ + សំភារៈនិយម = អស់គូថខោ
ល្ងង់ + យឺត = ស្ពឹក
ល្ងង់ + តក់ក្រហល់ = ភ្លាំងភ្លាត់
ល្ងង់ + អត់ធ្មត់ = ដល់គោលដៅតែយឺតបន្តិច
ល្ងង់ + អត់ធ្មត់ + ឧស្សាហ៍ = អាចមានមុខមានមាត់បានហ្នឹងគេដែរ
ល្ងង់ + ស្មោះត្រង់ = មេត្តា
ល្ងង់ + កតញ្ញូ = វត្ថុសក្តិសិទ្ធិជួយថែរក្សា
ល្ងង់ + រៀនសូត្រ = មិិនល្ងង់
ឆ្លាត +ឧស្សាហ៍ = ភាពជោគជ័យ
ឆ្លាត + អត់ធ្មត់ = សេចក្តីចំរើន
ឆ្លាត + ខ្ជិល = កេងប្រវ័ញ្ចគេ
ឆ្លាត + ខ្ជិល +លោភលន់ = កំពូលកេងប្រវ័ញ្ច
ឆ្លាត + ឱកាស = ដុះស្លាប
ឆ្លាត + ឱកាស + ឧស្សាហ៍ = ជិះមីសស៊ីល
ឆ្លាត + កតញ្ញូ = សប្បុរស
ឆ្លាត + ស្មោះត្រង់ = កំពូលមនុស្ស
ឆ្លាត + មិនរៀនសូត្រ = មិនឆ្លាត
លោភលន់ + ខ្ជិល= ជីវិតត្រូវអស់ជាមួយនិងការរកផ្លូវកាត់
លោភលន់ + ឧស្សាហ៍ = មាន
លោភលន់ + ខឹង = ជំងឺបេះដូង
ខឹង + ស្អប់ = ភ្លើងក្នុងទ្រូង
ខឹង + អហោសិកម្ម = ឋានសួគ៌
ស្រលាញ់ + ឈ្លក់វង្វេង = ឧបាទាន
ស្រលាញ់ + ចិត្តក្តៅ = ទុំមុនស្រគាល
ស្រលាញ់ + ចិត្តត្រជាក់ = ស្រលាញ់គ្នាដល់ចាស់សក់ស្កូវ
ស្រលាញ់ + យល់ = ស្នេហ៍ស្មោះ
ស្រលាញ់ + យល់ + អត់ឱន = ស្នេហ៍ពិតឥតក្លែងក្លាយ
ស្រលាញ់ + អត់ធ្មត់ = ត្រជាក់ត្រជុំ
ស្រលាញ់ + ខូចចិត្ត = រសជាតិជីវិត
ខូចចិត្ត + ស្រា = ពន្យាពេលនៃការឈឺចាប់
ខូចចិត្ត + យល់ = បង្រួញពេលវេលាឈឺចាប់
ខូចចិត្ត + មេត្តា = លែងខូចចិត្ត
ចំណេះ + សេចក្តីលោភលន់ = មោហៈ
ចំណេះ + ឈ្លក់វង្វេង = ដកខ្លួនមិនរួច
ចំណេះ + ចរិយាសាស្ត្រ = ប្រាជ្ញា
ស្មារតី + ប្រាជ្ញា = សេចក្តីចម្រើន
ការស្រមើលស្រមៃ + គំនិតឆ្នៃប្រឌិត = ការបង្កើតនូវអ្វីដែលថ្មី
ការស្រមើលស្រមៃ + មោហៈ = បង្កើតសោកវិនាសកម្ម
ការស្រមើលស្រមៃ + អារម្មណ៍អវិជ្ជមាន = សោកសៅ
បញ្ហា + ខ្វល់ខ្វាយ = បញ្ហា + ខ្វល់ខ្វាយ
បញ្ហា + វិភាគ = កាត់បន្ថយបញ្ហា
ចិត្តត្រជាក់ + ប្រយ័ត្នប្រយែង = សំរេចជាស្ថាពរ
តក់ក្រហល់ + មានផែនការ = រត់ជំពប់
តក់ក្រហល់ + គ្មានផែនការ = រត់តែមួយកន្លែង
មាន + មេត្តា = បុណ្យ
មាន + ធម៌ = កុសល
ធ្វើបុណ្យ + កេរ្តិ៍ឈ្មោះ = ទូលភ្នំ
ធ្វើបុណ្យ + ជាតិក្រោយ = ការដាក់ទុន
ធ្វើបុណ្យ + មេត្តា = ជ្រះថ្លា
មិនយល់ + មិនធ្វើចិត្តអោយជ្រះស្រឡះ = ឧបាទាន
យល់ + មិនធ្វើចិត្តអោយជ្រះស្រឡះ = ជាប់ច្រវ៉ាក់
យល់ + ធ្វើចិត្តអោយជ្រះថ្លា = ត្រជាក់
===> សរុបរួម រូបមន្តជីវិតដែលទទួលភាពជោគជ័យ
ឧស្សាហ៍ + អត់ធ្មត់ + រៀនសូត្រ + ចិត្តត្រជាក់ + មានមេត្តា + ធ្វើចិត្តអោយជ្រះស្រឡះ = ភាពចំរើនរុងរឿងទាំងផ្លូវលោកនិងផ្លូវចិត្ត ៕
******

ខ្លុយខ្មែរមានកំណើត ឬ វត្តមានតាំងពី ១០០ ឆ្នាំមុន គ.ស

ខ្លុយខ្មែរមានកំណើត ឬ វត្តមានតាំងពី ១០០ ឆ្នាំមុន គ.ស ----------------------------------------------------------------
យើងមិនដឹងថា តើខ្លុយខ្មែរមានកំណើតតាំងពីសម័យណាទេ ក៏ប៉ុន្តែវត្តមានដំបូងបង្អស់នៃគ្រឿងភ្លេងនេះត្រូវបានគូសបញ្ជាក់តាមរយៈចម្លាក់ក្បាច់ផ្តែររឿងមួយចំនួនតំណាងឲ្យរបាំសិវៈ នាដើមស.វទី៧ ដោយមានប្រើខ្លុយ មកពីក្រុមប្រាសាទសម្បូណ៍ព្រៃគុក ដែលសព្វថ្ងៃត្រូវបានរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ។ បើយោងតាមប្រសាសន៍របស់អ្នកគ្រូ ហ្គីតូ របាំសិវៈនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ នៅចំពោះមុខព្រះភ័ក្ត្ររបស់ព្រះអាទិទេពដ៏មានមហិទ្ធិឫទ្ធិ ដោយពួកព្រាហ្មណ៍នោះ គឺជាដង្វាយមួយដ៏ថ្លៃថ្លាបំផុត។ តែចម្លាក់ផ្តែរដែលសំខាន់ជាងគេ ដែលគេឃើញវត្តមានរបស់ឧបករណ៍ខ្លុយយ៉ាងជាក់ច្បាស់គឺ ក្បាច់ផ្តែរមកពីអេងខ្នា ដែលតំណាងឲ្យរាជាអភិសេក។ ដូចនេះ ខ្លុយ និងឧបករណ៍ផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត ដែលពួកព្រាហ្មណ៍បានយកមកលេង ឬប្រគំជាដង្វាយថ្វាយចំពោះព្រះឥសូរ ឬសិវៈ ដូចដែលបានឆ្លាក់នៅលើក្បាច់ផ្តែរខាងលើនេះនៅតាមប្រាង្គប្រាសាទបុរាណនៃរាជធានីឥសានបុរៈ (ឬសម្បូណ៍ព្រៃគុក) មិនមែនសម្រាប់ស្វាគមន៍សាសនិកជននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែគឺជាដង្វាយដ៏ពិសិដ្ឋទៅវិញ។ រីឯសម័យក្រោយអង្គរ (ស.វទី១៥) វិញ ជាពិសេសក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទអង្គច័ន្ទ ឧបករណ៍ខ្លុយនេះក៏នៅតែពេញនិយមនៅឡើយ នេះបើសំអាងលើចម្លាក់ជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គរ។ ជាទូទៅ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាសម័យទំនើប គេរមែងតែនិយមខ្លុយ ដែលគេធ្វើអំពីឫស្សី ហើយមានរន្ធ៧ ក្នុងវង់ភ្លេងការ និងអាយ៉ៃ ព្រមទាំងក្នុងវង់ភ្លេងមហោរីជាដើម អមដោយឧបករណ៍ប្រគំផ្សេងៗទៀត។ ឧបករណ៍ផ្លុំនេះ ក៏នៅពេញនិយមនៅតាមជនបទផងដែរ សម្រាប់ភាពរីករាយក្នុងអារម្មណ៍ និងរំសាយពីការនឿយហត់ពីការងារ។ សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា បទចម្រៀងប្រពៃណី ដែលមានការនិយមខ្លុយ មានដូចជា បទចាបពូក, សុរិន្ទ្រខ្នងភ្នំ, បទជ្រង, បទបង្គងក្អែក និងបទរំពេរ នៅរក្សាបាននូវប្រជាប្រិយ៍ភាពដដែល ទោះបីជាយើងមិនថា បទទាំងនោះត្រូវបានតែងឡើងនៅក្នុងសម័យកាលណាទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ជាការពិតណាស់ សហគមន៍មន-ខ្មែរ ឬខ្មែរលើក៏មានការពេញនិយមនូវប្រភេទឧបករណ៍តន្ត្រីម្យ៉ាងដែលមានរាងប្រហាក់ប្រហែលនិងខ្លុយខ្មែរ ដែលគេហៅថា “ភ្លយ” តែឧបករណ៍នេះមានអាយុកាលចាស់ជរាជាង ព្រោះត្រូវបានប្រសូតចេញពីខឿនវប្បធម៌មន-ខ្មែរ នាសម័យបុរេប្រវត្តិសស្ត្រ។ ទាក់ទងទៅនិងប្រវត្តិដើមរបស់ខ្លុយនេះ មានហេតុផលមួយចំនួនដែលអនុញ្ញាតឲ្យយើងសន្និដ្ឋានបានថា ឧបករណ៍នេះមានប្រភពចេញពីឥណ្ឌា ហើយបាននាំចូលអាណាចក្រហ្វូណន ឬនគរភ្នំ នាដើមស.វទី១នៃគ.ស តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយនៃលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង យើងបានឃើញមានចម្លាក់មួយនៅលើស្តូប ឬចេត្យីមួយយ៉ាងធំ កសាងឡើងនៅរវាង ១០០ឆ្នាំ មុនគ.ស និង ១០០ឆ្នាំ ក្រោយគ.ស ក្នុងរចនាប័ថ្មអមរវតី ដែលអធិប្បាយអំពីការគោរពបូជាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គ នៅសម័យពុទ្ធកាល នៅប្រទេសឥណ្ឌា ដោយមានការប្រគុំភ្លេងផង ក្នុងនោះមានអ្នកផ្លុំខ្លុយផង។ រួមសេចក្តីមក ដូចនៅប្រទេសឥណ្ឌាបច្ចុប្បន្ន ដូនតាខ្មែរនាសម័យដើម ដែលបានប្រារព្ធលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា ជាពិសេសនិកាយព្រះសិវៈ ក៏បាននិយមឧបករណ៍ភ្លេងខ្លុយនេះដែរ ដើម្បីសំដែងនូវស្វាមីភ័ក្តរបស់ខ្លួនចំពោះព្រះអាទិទេពយ៉ាងប្រាកដ។ យ៉ាងណាមិញ ឧបករណ៍នេះក៏ត្រូវបានពេញនិយម តាមលំនាំប្រពៃណីឥណ្ឌា នៅក្នុងអតីតព្រះបរមរាជវាំង នៅក្នុងប្រទេសចម្ប៉ា ឬនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទនានានៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីផងដែរ។ ចំណុចសំខាន់មួយទៀត ដែលយើងចង់ជម្រាបនៅទីនេះផងដែរ គឺថា ការសិក្សាប្រៀបធៀបឧបករណ៍នេះទៅនិងភ្លយមន-ខ្មែរ ក៏ជួយយើងកាត់បន្ថយទស្សនៈដែលថា ខ្លុយខ្មែរកើតចេញពីភ្លយនៃសហគមន៍ខ្មែរដើមភាគតិចផងដែរ៕

ទន្លេបាសាក់ ជាសាក្សីស្នេហ៍

ទន្លេបាសាក់ ជាសាក្សីស្នេហ៍
ក្រោមម្លប់ដួងខែ ក្បែរច្រាំងទន្លេ
អូនគេងកើយភ្លៅ បងស្មូតបំពេ
ថ្នាក់ថ្នមមាសមេ ដោយក្តីស្នេហា ។

ក្បែរច្រាំងទន្លេ នាមាត់ព្រែកចិន
បងស្រូបស្រង់ក្លិន ពៅកន្និដ្ឋា
លើទួលទំនប់ ក្រឡាប់ផ្កាប់ផ្ងា
ស្រស់ស្រូបស្នេហា ក្រោមរស្មីច័ន្ទ ។

< ស្នេហ៍ផ្អែមអ្វីម្លេះ ! បងប្រសប់ប៉ិន >
វាចាមាសឆ្អិន ឲ្យបងរឹតក្នាញ់
ជាតិនេះអូនប្តូរ យកក្តីស្រលាញ់
ស្លាប់ក្រោមសំណាញ់ស្នេហ៍ទ្រូងបងហើយ ។

បងស្រៀវបងស្រើប ហើបផុតទន្លេ
ត្រកងមាសមេ យកព្រែកជាខ្នើយ
ធរណី - គង្គា ជាសាក្សីហើយ
បង និងត្រាន្តត្រើយ រួមចិត្តតែមួយ ។
ផេងវិសុដ្ឋារ៉ាមុនី

មតក៌ជីដូន

< មតក៌ជីដូន > ------------------
មតក៌ជីដូន គឺបណ្តាំ
ចូលចៅចងចាំ បណ្តាំមាស
ពាក្យពេចន៍ ដាស់តឿន ឲ្យចៅចៀស
ពីផ្លូវវិនាស រកផ្លូវល្អ ។
តាំងពីកុមារ ដល់ដឹងក្តី
ពាក្យ ម៉ា ហាស្តី ដោយស្មោះស
ដាស់តឿនជានិច្ច ឲ្យចៅល្អ
ជីវិតបវរ ដោយសិក្សា ។
ជាង ៨០ បណ្តាំ អប់រំ
ចៅសូមបង្គំ បកស្រាយរ៉ា
ចងជាកំណាព្យ កាព្យអក្ខរា
ជូនញាតិខេមរា ជាប្រយោជន៍ ។
ផេងវិសុដ្ឋារ៉ាមុនី

លិខិតស្នេហា ( ផេង វិសុដ្ឋារ៉ាមុនី )

ស្វាយជួរ ថ្ងៃ ព្រហស្បត្តិ៍ ១១ កើត ខែ បុស្ស ឆ្នាំរការ នព្វស័ក ព.ស. ២៥៦១ ( ថ្ងៃទី ២៨ ខែ ធ្នូ គ.ស. ២០១៧ )

- មកដល់ពៅបណ្តូលស្នេហ៍បង

នេះជាលិខិតដែលបងសរសេរដោយផ្ទាល់ដៃខិតខំសម្រិតសម្រាំងពាក្យពេចន៍ចេញពីបេះដូងកម្លោះ

ដ៏បរិសុទ្ធរបស់បង ដើម្បីចារជូនជាអក្ខរា ស្នេហ៍នេះជូនដល់ អនាគតម្ចាស់ជីវិតរបស់បង ឲ្យបានដឹងពីជម្រៅដួងចិត្តបងដែលមានសេចក្តីស្នេហាដ៏លើសលប់ចំពោះអូនតែម្នាក់គត់ ។
កំពូលដួងចិត្តបងអើយ !
បើអូនព្រមបើកបេះដូងទទួលស្នេហ៍ពីបង សូមអូនកុំបារម្ភ
បងនឹងធានាស្នេហាយើងឲ្យស្ថិតជាអមតៈ ហើយគ្រប់ពាក្យពេចន៍ភាសាបេះដូងពិរោះៗទាំងអស់ដែលកវីនិពន្ធគេប្រើក្នុងរឿង

ប្រលោមលោក ទំនុកច្រៀង កំណាព្យ
និងភាពយន្ត នោះបងនឹងប្រមូលយកមកទុកប្រើតែជាមួយ
និងបណ្តូលស្នេហាបងតែម្នាក់គត់ ។ គ្រប់វិនាទីនៃជីវិតស្នេហា
យើង បងនឹងព្យាយាមធ្វើជាមហាវិរៈបុរសក្នុងបេះដូងរបស់អូនជានិច្ច ។ គ្រប់វិនាទីនៃសំដីស្នេហា ដែលបងបានវាចាទៅកាន់អូន នោះគឺសុទ្ធតែជាភាសាបេះដូងផ្អែមល្ហែម ពិរោះៗ ដែលបងបានសម្រាំងយ៉ាងពិចិត្រ ពីក្នុងបេះដូងបង មុននឹងគ្រលាស់អណ្តាតពោលពាក្យវាចាទៅកាន់អូន ។
សូមអូនចងចាំថា : រាល់សំដីអពមង្គលទាំងអស់ដែលនឹងនាំ
ទឹកភ្នែកឲ្យអូន នោះបងនឹងមិនប្រើវាចំពោះអូនឡើយ ។
ចំពោះស្រីញីខាងក្រៅ តាំងតែពីបងនៅជាកម្លោះរហូតដល់
បងបើកបេះដូងសារភាពស្នេហ៍ជាមួយអូន គឹបងមិនមាន
និងមិនចូលចិត្តឡើយ ព្រោះបេះដូងដ៏បរិសុទ្ធ និងភាពកម្លោះ
Original បងបានត្រៀមទុក និងថែរក្សាទាំងកាយទាំងចិត្ត
ទុកសម្រាប់តែ ពៅមាសបណ្តូលចិត្តម្ចាស់ស្នេហ៍ របស់បងតែ
ម្នាក់គត់ ។ បងនឹងនៅក្បែរអូនគ្រប់វិនាទីនៃដង្ហើមចេញចូលប្រចាំថ្ងៃរបស់បង បងនឹងឱបបណ្តូលស្នេហ៍បងក្នុងរង្វង់ដៃ ចាំលួងលោមអូន ចាំផ្តល់កម្លាំងចិត្តឲ្យអូន ធ្វើឲ្យអូនមិនមានអារម្មណ៍លំបាក ឈឺចាប់ កង្វល់ ព្រួយចិត្ត វេទនា ធុញថប់ តានតឹងក្នុងចិត្តអ្វីឡើយ ។
បងនឹងតែងតាំងអូនគឺជាទេពធីតាគ្រងតំណែងម្ចាស់ក្សត្រីនៅក្នុងបេះដូងដ៏បរិសុទ្ធរបស់បង តែម្នាក់គត ។

ផេង វិសុដ្ឋារ៉ាមុនី រាជភក្តី